Alberto Barrera Tyszka: De verloren patiënten van dokter Andrés Miranda

Oorspronkelijk: La enfermedad (2006) uitgever Editorial Anagrama

Uit het Spaans vertaald door Bart Peperkamp (2013), Uitgeverij Wereldbibliotheek

Andrés Miranda is internist en voorstander van een eerlijke relatie met de patiënt, ook waar het ongeneeslijke ziekte betreft. Hij brengt die houding in de praktijk en maakt zich sterk bij zijn collega’s dat ook te doen. Maar als zijn vader kanker in een vergevorderd stadium heeft lukt het Miranda niet het hem te vertellen. De worsteling naar dat moment beslaat het eerste deel van het boek waarin Barrera er op sublieme wijze in slaagt de gevoelens van de zoon te verwoorden, zonder ook maar een moment sentimenteel te worden. Knap gedaan.

Natuurlijk herken ik ook in dit boek dingen van het land waar ik lang geleden gewoond heb, maar niet zozeer in de beschrijvingen van landschappen of steden, maar meer in dagelijkse dingen. Whisky met een ijsblokje bij de lunch, de hulp die meer dan een uur moet reizen om bij haar dienst te komen, het vanzelfsprekende en tegelijkertijd schrijnende verschil tussen arm en rijk. Barrera weeft zonder het te expliciteren de politieke onrust rondom Chávez door het verhaal.

Het tweede deel van het verhaal leidt naar de onvermijdelijke dood van vader. Het is doorspekt met herinneringen van de zoon, die erachter komt eigenlijk heel weinig van zijn vader te weten. Andrés Miranda verloor op zijn tiende zijn moeder en is daarna door zijn vader alleen opgevoed. Nooit heeft hij een andere vrouw gezien, maar nu ontdekt hij dat zijn vader een relatie had met een getrouwde vrouw. De essentie van het boek is prachtig weergegeven, de erdoorheen lopende en parallelle verhaallijnen zijn eigenlijk overbodige versiering.

Er mag best wat meer in vertaling verschijnen van deze Venezolaanse schrijver, dichter, scenarioschrijver en biograaf van Hugo Chávez, het is de moeite waard.

In het begin van het verhaal staat: “Waarom kost het ons zoveel moeite te accepteren dat het leven iets toevalligs is?” Dat vraagt de chirurg Miguel, een vriend van Andrés, iedere keer als ze op het punt staan een operatie te beginnen. Die moeite beschrijft Alberto Barrera met heel viel liefde.

Een 7½