Alle vingers wijzen al naar de machinist bij het rampzalige treinongeluk bij Santiago de Compostela. Zit hier eigenbelang achter, of is het meteen allemaal al duidelijk?

De spoorwegen in Spanje wijzen naar de machinist van de onfortuinlijke trein die ontspoorde bij Santiago de Compostela. Te snel en te makkelijk is dit beschuldigen door de Spaanse NS en Prorail, respectievelijk Renfe en Adif, van iemand die niet gehoord is. Veiligheid is een systeem, niet één mens als je het hebt over complexe systemen. Moderne spoorwegen zijn complexe systemen, kijk alleen maar naar het gedoe in Nederland met Betuwelijnen, metro’s en Fyra’s.

Ontbrekende veiligheidssystemen

Op het traject waar het ongeluk is gebeurd waren niet de modernste veiligheidssystemen aangebracht, er was alleen een “roadmap” waarop het traject en de respectievelijke snelheden zijn aangegeven.

Grote aanbesteding in Brazilië 

Waarom dan toch zo snel geoordeeld? Een Spaans consortium dingt mee in de publieke aanbesteding van een hoge snelheidslijn tussen São Paulo en Rio do Janeiro in Brazilië, voor een initieel bedrag boven de dertien miljard euro. In het consortium zitten, naast Renfe en Adif nog negen andere Spaanse bedrijven. Één van de voorwaarden bij die aanbesteding is dat de betrokken bedrijven in de laatste tien jaar geen grote ongelukken hebben gehad. Ik wil geen causale verbanden leggen, dat doet het consortium ook niet, Renfe en Adif waren er alleen als de kippen bij om niet het systeem maar de man aan te wijzen als oorzaak en schuldige. Maar de man is onderdeel van het systeem, zou ik zeggen. Zo zou het moeten zijn tenminste.

Persoonlijk drama

HSL Brazilië en verwachte investeringen in Reais (heel grof: 1 euro = 2 Reais)

De man in kwestie is aangehouden op verdenking van doodslag door onoplettendheid en krijgt juridische steun van zijn werkgever, Renfe. Hij zou die ook van de vakbond kunnen krijgen trouwens, maar lijkt voor zijn werkgever te kiezen. Opnieuw zonder suggestief te willen zijn zou ik anders hebben geadviseerd, gezien de belangen die er in het spel zijn. Dat de machinist hier niets mee te maken heeft is duidelijk, die leeft een persoonlijk drama en zijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn, onafhankelijk van procedures en rechtszaken. Ik heb met de man te doen, schuld of niet, het oordeel is al geveld en hij zal dat stigma altijd bij zich dragen.

Van Vollenhoven

Het onderzoek naar het ongeluk wordt in eerste instantie gedaan door Renfe en Adif zelf, waarna het CIAF (spoorwegonderzoekscommissie) die onderzoeken bundelt en met haar eigen eindrapport komt. Ik had niet gedacht dat ik het ooit zou zeggen, maar stuur Van Vollenhoven naar Spanje, dan krijg je in ieder geval een onafhankelijk onderzoek.