“O xote das meninas” op de melodie van een traditionele wals is schitterend in de uitvoering van Marisa Monte.

Net als in het liedje van kinderen voor kinderen word ik altijd wakker met een wijsje in mijn hoofd. Vandaag was het het refrein “ela só quer só pensa em namorar”. Dan wil je ook de hele tekst weer kennen en blijkt het liedje “Xote das meninas” te heten. Rare titel, rare tekst, zo op het eerste gezicht.

Xote is een muzieksoort in heel Brazilië, maar vooral geassocieerd met de sertão, het droge, woestijnachtige gebied in het noordoosten van Brazilië. De naam komt van desertão, woestijn in het Portugees. Het staat ook vaak symbool voor domme boeren en arme mensen. Het verhaal zou zijn dat de rijke blanke suikerriet planters en veeboeren de “schottisch” danste, een soort Schotse wals. De xote is een twee of vierkwartsmaat dans die hierop gebaseerd is en midden negentiende eeuw veel werd gedanst door die rijke blanke planters van Europese afkomst. Daarna is de dans verfraait door de slaven van Afrikaanse afkomst om zo tot de moderne xote te komen die onderdeel is van de forró, de typische dans en muziek van het noordoosten.

Mijn chote is gecomponeerd en geschreven door Luiz Gonzaga en Zé Dantas. Gonzaga wordt gezien als een briljant instrumentalist met een grote bijdrage aan de populaire Braziliaanse muziek (MPB).

Het begin van de tekst bezingt de mandacaru, een cactussoort, die kan bloeien in de droge periode. Volksgeloof voorspelt dat dan de regen niet lang meer op zich laat wachten. Daarna trekt de schrijver een parallel met het meisje dat niet meer met poppen wil spelen: dan is de liefde niet meer ver weg. Na dat eerste vers komt het refrein waar ik mee opstond:

Ela só quer só pensa em namorar

Ela só quer só pensa em namorar

Ze wil alleen, ze denkt alleen aan de liefde.

De laatste woorden zou je ook kunnen vertalen als vrijen, het hof maken, verliefd zijn. Het kind is een jonge vrouw geworden en als vader haar mee naar de dokter neemt is de conclusie snel getrokken: er is geen medicijn voor deze kwaal want:

Ela só quer só pensa em namorar

Ela só quer só pensa em namorar

Er zijn vele versies van het liedje, maar ik vind alleen de uitvoering van Marisa Monte mooi. Ter vergelijking hier het origineel van Dantas en Gonzaga (met illustratief animatiefilmpje) en hier een filmpje hoe er op gedanst kan worden.

Dat was míjn liedje van de dag, hieronder nog de volledige tekst van de “xote das meninas” in het Portugees.

Xote das meninas

Mandacaru quando flora na seca
É um sinal que a chuva chega no sertão
Toda menina que enjoa da boneca
É sinal que o amor já chegou no coração…

Meias compridas
Não quer mais sapato baixo
Vestido bem cintado
Não quer mais vestir timão…

Ela só quer, só pensa em namorar
Ela só quer, só pensa em namorar…

De manhã cedo já está pintada
Só vive suspirando, sonhando acordada
O pai leva ao doutor a filha adoentada
Não come, nem estuda, não dorme, não quer nada…

Ela só quer….

Mas o doutor nem a examina
Chamando o pai do lado
E lhe diz logo em surdina
Que o mal é da idade
Que para a tal menina
Não há um só remédio
Em toda medicina…

Ela só quer…

Letra – José Dantas Filho (1921-1962)

Gravação – Luiz Gonzaga em 1953
Ler mais: http://www.luso-poemas.net/modules/news/article.php?storyid=163070#ixzz2bxFwhVpu
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial No Derivatives