Ik denk dat het nogal onbekend was dat er in doorgangskamp Westerbork huwelijken werden gesloten, 261 om precies te zijn. Saskia Aukema kwam daarachter toen haar vader haar vertelde dat haar oudtante Annie daar met haar vriend Hans trouwde. Annie werkte in het Apeldoornsche Bosch, maar zat niet bij dat rechtstreekse transport naar Auschwitz, ze werd een paar uur later met een paar honderd anderen naar Westerbork vervoerd. Kort na hun huwelijk worden ze in Sobibor vermoord.

Saskia is gaan uitzoeken hoe dat trouwen in zijn werk ging en dat onderzoek vindt zijn weerslag in het in eigenbeheer uitgegeven boek Tot de dood ons scheidt. Een prachtig vormgegeven boek, met documenten, foto’s, verhalen gedrukt in verschillende lettertypes en op verschillende soorten papier.

De gedachte was dat je niet op transport gesteld zou worden als je trouwde met iemand die een sperr had. Die gedachte leverde ook gelegenheidshuwelijken op. 32% van de gehuwden overleefden in Westerbork, terwijl dat maar voor 6% van de anderen gold.

De eerste druk was sneller op dan Saskia dacht. Er komt een tweede, in het voorjaar. Dan komt ze ook haar verhaal vertellen in De Coöperatieve Amsterdamse Boekhandel!

Tot de dood ons scheidt door Saskia Aukema, Amsterdam, 27-01-2022