De elektromagnetische duivenbestrijding in Brazilië staat in de kinderschoenen. Dat blijkt uit berichtgeving in de Folha de São Paulo van gisteren, 24 mei. Er is een test op pleinen in Londrina in de staat Paraná en het wordt gebruikt op een school in Botucatu in de staat São Paulo. Duivenoverlast is een heel oud en wijd verbreid probleem. Als ik terugga naar mijn jongste jeugd zie ik mijn vader met emmertjes water gooien naar nestelende duiven op het achterbalkonnetje. De duiven hadden meer tijd om te nestelen dan mijn vader om water te gooien, Sisyphus ten voeten uit. Waarom hebben we last van duiven? Poep, geluid en vlooien zijn mijn associaties. Opdringerigheid in steden waar ze gevoerd worden misschien ook. Het bedrijf in Brazilië dat de elektromagnetische duivenbestrijding aanbiedt heeft op haar site een hele lijst van enge ziektes die duiven overbrengen. Bovendien verdringen de duiven autochtone soorten en verstoren ze het natuurlijke evenwicht. Dit wordt verder verstoord door mensen die uit de goedheid van hun hart systematisch duiven (en reigers) voeren. U kent ze wel.

Mijn eerste gedachte is dat er in Brazilië een bestrijdingsmaatregel wordt ingevoerd die wij allang kennen in de westerse wereld, het zou toch niet zo zijn dat Brazilië voorop loopt? In Nederland gebruiken we dit systeem ook voor drugstoerisme, systeem Opstelten en Hoes:  ik los mijn probleem op door buitenlanders te weren uit mijn achtertuintje. Dat ze dan naar de buren gaan is niet mijn probleem. Zo werkt elektromagnetisme bij duivenbestrijding ook. Op een oppervlak van 300 vierkante meter rondom het apparaat wordt de “gps” van de duiven verstoord, ze raken gedesoriënteerd en blijven buiten dat gebiedje.

Nieuwsgierig hoe de gemeente Amsterdam dit middel inzet ben ik eens gaan zoeken. Niets te vinden anders dan dat er bij de GGD diervriendelijke materialen te koop zijn. De gemeente zegt: “Ons uitgangspunt is dat wij dieren zoveel mogelijk laten leven en wij milieuvriendelijk werken.” Ze raden aan te doen aan nestbeheer (nesten opruimen, eieren weghalen, het plaatsen van duiventillen), duivenwering (netten, gaas of pennen) en voorlichting over het voeren van vogels in de openbare ruimte. De kans dat je een ziekte oploopt door duiven noemt de GGD erg klein, maar de kans op papagaaienziekte is niet uit te sluiten. Ook hebben de duiven vogelmijt in het nest. Als de duiven het nest verlaten zoeken de mijten een andere gastheer, ons bijvoorbeeld. Dit alles illustreert dat er een onderkend probleem is in Amsterdam, maar niet groot genoeg om georganiseerd ten strijde te trekken. Dat overlast relatief en subjectief is, is een ander onderwerp.

Diervriendelijk is het woord dat blijft hangen. Zou elektromagnetische bestrijding dieronvriendelijk zijn en daarom niet voorkomen in het arsenaal van de gemeente, noch in dat van de professionele plaagbestrijders die ons land rijk is? Elektromagnetische straling is sowieso een verdachte. Zendmasten, mobieltjes, hoogspanningskabels, noem maar op, ook dat thema is bekend. Is het dan net als met sommige medicijnen die in Brazilië wel en in Nederland niet voorgeschreven worden? Ik denk aan fenergan crème of de pijnbestrijder metamizol.

Niets van dit alles, de fabrikant van de elektromagnetische apparaten schermt met gegevens om aan te tonen dat het volkomen veilig is, de pulsen zijn 120 Hz, een mobieltje heeft 900 MHz; er is sprake van een heel laag ampèrage; het valt binnen de voorschriften van de milieu autoriteit. Niet erg overtuigend, meer zand voor de ogen op het eerste gezicht.

Maar eerlijk is eerlijk, als gerenommeerde universiteiten niet tot overeenstemming kunnen komen over de effecten van de straling rondom mobieltjes en de zendmasten die daarbij horen, wat zou er dan mis zijn met extreem lage frequenties zoals 120 Hz. De Nederlandse Gezondheidsraad concludeerde in 1992 dat: “Er is onvoldoende wetenschappelijke grond om aan te nemen dat chronische blootstelling aan ELF EM velden met een lage veldsterkte, zoals die voorkomen in de woon- en werkomgeving, nadelige effecten op de gezondheid veroorzaakt. Een dergelijke blootstelling heeft geen aangetoonde invloed op het ontstaan of de ontwikkeling van kanker. Ook is niet gebleken dat zij een vroegtijdige beëindiging van de zwangerschap veroorzaakt of negatieve invloed uitoefent op de ongeboren vrucht.”

1992 is erg lang geleden in termen van technologische ontwikkeling en voortschrijdend inzicht qua risico’s voor mens en dier. De jury is out, met enige vooringenomenheid en huiver ten faveure van het Braziliaanse systeem, dat dus wél vooroploopt. Overigens claimt de Braziliaanse fabrikant, Robotx Tecnologia, meer klanten te hebben dan in de Folha de São Paulo aangegeven.

De kans dat dit systeem binnenkort op De Dam staat is nagenoeg nihil, lijkt me.