Het Baskische Getxo als triathlon hoofdstad en hoeder van het erfgoed uit de industriële revolutie.

Dat Getxo een belangrijke rol speelt op velerlei gebied is de lezer van dit blog inmiddels wel geworden. Dat dit ook op sportief gebied zo is blijkt komende zondag. Dan wordt de tweede editie van de “Extreme Man Triathlon” in Getxo gehouden. Volgens lokale kranten onderdeel van het prestigieuze internationale Extreme Man circuit, dat ook de plaatsen Salou, Narbonne en Menorca aan doet. Ik kan niet aan de indruk ontkomen dat het een zwak aftreksel is van de Iron Man wedstrijden.

Voor de leken zoals ik: triathlon = 3,8 km zwemmen + 180 km fietsen + 42, 2 km (een marathon) hardlopen. Kort door de bocht gezegd zijn de Iron Man’s  triathlons en de Extreme Man’s halve triathlon’s. Dat laatste staat dus zondag op het programma in Getxo.

Puente colgante

Waarom mijn belangstelling? Op de site van El Correo stond een link naar een artikel over het evenement. De tweede foto bij het artikel laat de kade van Algorta zien, waarschijnlijk vanaf de pier van Algorta.

Iets rechts van het midden van de foto is een eigenaardige constructie te zien: twee torens met een brug op grote hoogte ertussen. Dat is de puente colgante, de hangbrug, de Puente Vizcaya. De brug tussen de torens is geen brug, maar de geleiding voor de kabels waaraan een veer/ponton/cabine-achtig ding hangt. Deze veerpontoncabine hangt op kade hoogte en gaat op en neer tussen de kade’s van Getxo en het aan de andere kant van de rivier Nervíon gelegen Portugalete.

De brug is 120 jaar geleden in gebruik genomen, een paar jaar na het bouwen van de Eiffeltoren. Veel mensen denken dat de heer Eiffel ook de bedenker is van de constructie over de Ría de Bilbao. Niets is minder waar. Frans van origine, dat wel, was het Ferdinand Arnodin die de brug ontworpen en gebouwd heeft. Een curieuze geschiedenis. Deze Arnodin volgt zijn vader op als “chef de travaux” bij Seguin frères. Seguin heeft de allereerste “gewone” hangbrug gebouwd in 1825, over de Rhône in Tournon-sur-Rhône. Er volgden er meer, maar toen in 1850 en 1852 de hangbruggen in Angers en La Roche-Bernard instortten stopte men de bouw van hangbruggen.

Uitvinder

Ferdinand Arnodin werkt aan verbetering van de staalconstructie en de  gedraaide staalkabels en kan worden beschouwd als de uitvinder van de veerpontoncabine. De brug in Getxo is de eerste in zijn soort. In totaal zijn er 18 van dergelijke constructies gebouwd, de helft door Ferdinand. Bij de bouw in Getxo werd veel overgelaten aan de lokale architect Alberto de Palacios naar wie de brug ook wel genoemd wordt.

In de Spaanse burgeroorlog vernietigen de Republikeinen in 1937 de geleiders tussen de torens om de opmars van de Franquisten tegen te houden. We weten hoe dat verder is afgelopen. In 1941 is de brug gerepareerd en weer in gebruik genomen. Sinds 2006 is de brug met de veerpontoncabine opgenomen in de lijst van werelderfgoed van Unesco.

Omrijden

In mijn Baskenjaren heb ik de veerpontoncabine vaak gebruikt. Als voetganger, want de rijen auto’s voor de brug waren destijds zolang dat het vaak de moeite loonde om langs beide oevers van de rivier via Bilbao naar Portugalete te rijden. Een stukje van 18 km ongeveer waar je in de spits ook niet echt lekker kon doorrijden. Te voet dus. Aan de andere kant van de brug haalde een collega me op en reden we verder naar kantoor. Inmiddels zijn er wat meer bruggen en zullen de rijen voor de puente colgante wel korter zijn.

Parcours

De triatleten lopen hun halve marathon zondag op een parcours tussen de hangbrug en de oude haven van Getxo. Het zwemmen gebeurd in het water voor het strand van Ereaga. De mensen die in mijn oude flat wonen zitten eerste rang zondag.

Andere Getxo en Baskenland bijdragen: Ramiro Pinilla, een 6 en een 9; San Mames; Roeien!; Pelota Vasca en Bildu