Dé verkeersoplossing uit de jaren zeventig bleek een bron van lawaai en fijn stof en verdwijnt na meer dan twintig jaar protest

Na 38 jaar verdwijnt het viaduct van Sabino Arana en de “scalextric”, de krakeling van op- en afritten, die daarop aansluit. In de jaren zeventig van de vorige eeuw was de visie van stedenbouwkundigen dat de snelweg tot in het hart van de stad moest komen. Dat is in Bilbao ook precies zo uitgevoerd, de scalextric leidt het verkeer via het viaduct rechtstreeks naar het hart van de stad, de Avenida Sabina Arana.

Joop den Uyl

In Amsterdam konden dezelfde wilde plannen van toen wethouder van economische zaken Joop den Uyl beperkt blijven tot de Wibautstraat die net niet vloeiend aansluit op de IJtunnel. De verschrikkelijke Wibautstraat is het erfgoed dat schreeuwend van lelijkheid nog doet denken aan die foute visie. Van het voormalig rangeerterrein was echt wel iets beters te maken geweest.

In Amsterdam werden de megalomane plannen verhinderd door protesten van de bevolking.

Afbraak

De afbraak van de scalextric in Bilbao komt ook na jarenlange protesten van de bewoners van de wijken waar de snelweg dwars doorheen loopt. In mijn herinnering moest ik vanuit Getxo dwars door Bilbao om op de snelweg te komen, maar ook daar zijn in de loop der jaren andere wegen en bruggen aangelegd om de binnenstad van Bilbao te ontlasten. Nu het laatste stukje dus. De afbraak kon niet plaatsvinden voordat er een nieuwe ontsluiting was aangelegd, natuurlijk. Nou ja, dat vonden de autoriteiten. Die nieuwe ontsluiting is er nu, meer dan tien jaar na de geplande oplevering in 2003.

Nieuwe ontsluiting bij San Mamés

Geplaagd door budgetproblemen en protesten van de bewoners van de nieuwe wijken waar die ontsluiting zou komen is die dit jaar operationeel geworden. Grotendeels ondergronds, dankzij diezelfde bewoners, en met een verdubbeling van de kosten is er nu de afslag San Mames. Uiteraard is niet iedereen blij met de nieuwe situatie. De bewoners van de wijk Santa Ana niet, want die zitten nu met de gebakken peren. De straten rondom het stadion San Mamés krijgen een hogere verkeersdruk, bus en tramhaltes worden verplaatst of opgeheven en zo nog een hele waslijst aan nieuwe klachten.

Speculatie

Het stuk grond dat zomaar vrijkomt door het verdwijnen van het viaduct en de scalextric zal duurzaam en voor de bewoners worden ingezet. Ja, dat had je gedacht, zeggen velen. Er is letterlijk en figuurlijk een heel speculatiecircus rondom dit begerenswaardig stuk grond midden in de stad. Bewoners die de Avenida Sabina Arana nog kennen zonder viaduct verwachten van de gemeente dat de zone in oude glorie zal herrijzen. Of de bestuurders het hoofd kunnen bieden aan de speculanten is nog maar de vraag.

Veertig jaar vooruit

Voorlopig zullen de inwoners van Bilbao het hier mee moeten doen. Het zal de komende veertig jaar niet snel gebeuren dat er weer drastisch en grootschalig wordt ingegrepen in de binnenstad. Maar toch, met georganiseerd verzet weet je het maar nooit.