Eindelijk een van de grootste klassieken van de twintigste-eeuwse Catalaanse literatuur gelezen. Samen met Nada door Carmen Laforet uit 1945 geeft La Plaça del Diamant van Mercè Rodoreda uit 1962 een beeld van de barre tijden voorafgaand, gedurende en na de burgeroorlog. Het verhaal van het bedeesde Barcelonese meisje Natàlia dat uitgroeit tot een volgzame volwassen vrouw tegen de achtergrond van grote sociale en economische veranderingen. Als ze er uiteindelijk alleen voor komt te staan recht ze haar rug en neemt het heft in handen. Dat dat in het naoorlogse Barcelona niet zomaar gaat is als vanzelfsprekend.

Het verhaal.
Natàlia werkt als winkelmeisje in de bonbon winkel en is verloofd met Pere die in Hotel Colón werkt. Ze gaat met haar vriendin Julieta naar het feest op de Plaça del Diamant. Daar ontmoet ze Quimet die haar Colometa (duifje) noemt en haar hart verovert. Ze trouwen en krijgen twee kinderen. Natàlia moet zich helemaal voegen naar de wil van Quimet, ze mag niet meer werken. Als de timmerwerkplaats van Quimet slechter loopt vindt ze een schoonmaak adres. De oorlog komt dichterbij en Quimet treedt toe tot de militie van het Volksfront. Daardoor verliest Colometa ook haar baan bij de falangisten. Quimet komt nog een paar keer thuis, maar sneuvelt tegen het einde van de burgeroorlog. Colometa staat er alleen voor. Ze wordt niet opnieuw aangenomen in het huis waar ze werkte, staat in de rij in de bedeling en vind uiteindelijk werk als schoonmaakster bij Antoni die een drogisterij heeft. Naar verkoop van tijd vraagt hij haar ten huwelijk en trekt ze met de twee kinderen bij hem in. Natàlia denkt nog wel aan Quimet, droomt van hem, maar legt zich uiteindelijk neer bij haar lot. De begripvolle Antoni is als een vader voor haar kinderen.

Rodoreda schreef het boek in ballingschap, ze woonden tussen 1939 en 1970 in Frankrijk en Zwitserland.

Ik heb ook de film Plaça del Diamant gezien en zoals zo vaak is het boek beter. De film pakt wel heel mooi de sfeer van die jaren en laat in details zien dat het goed in de periode is geplaatst. Bijvoorbeeld als er luchtalarm is (Duitse en Italiaanse bommenwerpers hebben meegewerkt aan de overwinning van Franco) vlucht iedereen naar het metrostation Gràcia dat er nu zo niet meer uitziet. Zo staat aan het begin van de film op de ruit van de speelgoedwinkel waar Natàlia vaak voor de etalage naar de poppen kijkt Joguines maar na de oorlog staat er Jugetes, het Catalaans was toen verboden. Het boek is in het Catalaans geschreven en dat is ook de voertaal in de film.

Ik kan boek én film van harte aanbevelen

Colometa door Mercè Rodoreda, oorspronkelijke titel La Plaça del Diamants, vertaald uit het Catalaans door Elly Bovée, uitgegeven door Menken Kasander & Wigman, Leiden, 2016