Af en toe overkomt het je, een lied dat je omverblaast, je boeit, bindt, betovert, bij de lurven grijpt, zich in je geheugen nestelt en waar je na het ermee inslapen weer wakker mee wordt. Totaal subjectief is deze ervaring en moeilijk over te brengen op anderen, ook al heb ik dat de afgelopen week obsessief geprobeerd. Over smaak valt niet te twisten zei m’n collega nog en alhoewel ze natuurlijk gelijk had, betwistte ik het toch.

De eerste bastonen, die het hele nummer ondersteunen, de sobere gitaren, de subtiele percussie, ze dragen de wonderbaarlijk sonore stem van Zélia Duncan in het titelnummer van Pelespírito, haar album dat net uit is en het nummer waar ik deze week door geobsedeerd ben. Ik heb geprobeerd de tekst te vertalen, maar dan is de magie weg. Toch zet ik die er hieronder bij omdat het wel een inkijkje geeft in wat Zélia óók doet: woorden geven aan de Corona opsluiting, de rouw, de hoop.

Het hele album is opgenomen op afstand, iedere muzikant speelde in zijn of haar studio thuis. De clip die hieronder ook staat is opgenomen in het huis van haar verloofde Flávia Soares in São Paulo waar Zélia aan het begin van de pandemie in 2020 naar verhuisd is vanuit haar geliefde Rio de Janeiro.

Zélia is ook politiek actief, ze komt niet alleen op voor LHBTQI+ maar ook voor alle vrouwen die in het door mannen gedomineerde land vaak en ook letterlijk het onderspit delven. Dat doet ze met liedteksten, in interviews en op manifestaties.

Zélia, wiens volledige naam Zélia Cristina Duncan Gonçalves Moreira is, begon met optreden begin jaren tachtig van de vorige eeuw. Haar eerste album kwam uit in 1990 en ze werd beroemd in Brazilië met de Portugeestalige versie van het lied Cathedral song van Tanika Tikaram. Ze gaat al een tijdje mee, zeg maar. Ik kende haar muziek wel, ook toen ik in Brazilië woonde al, maar het was niet echt mijn muziek. Maar nu is het on the dot, raak, geweldig.

‘To pele e espírito                                           ik ben huid en geest              
‘To por um fio dessa minha blusa                 Ik ben door zo’n draadje van mijn bloes
‘To musa, ‘to muda                                         ik ben muze, ik ben stom

‘To nadando de braçada nas palavras           ik zwem door de woorden
‘To às vezes, ‘to nem tanto                             ik ben er soms, ik ben er niet eens zo vaak
‘To pra sempre nesse manto                          ik zit voor altijd in deze jas
Nesse mar salgado pelo meu suor                 in deze zee zout van mijn zweet
Nesse mar salgado pelo meu suor                 in deze zee zout van mijn zweet

‘To melhor, ‘to pior                                         ik voel me beter, ik voel me slechter
‘To puro sangue nessa lama                           ik ben vooral bloed in deze modder
‘To chama, ‘to brasa que chora                      ik ben vlam, ik ben sintel die huilt
Meu corpo chega                                            mijn lichaam komt
Meu corpo vai embora                                   mijn lichaam gaat
Pele e espírito                                                 huid  en geest
Me olha que eu sinto                              kijk naar me want ik voel
Me toca, eu não minto                                   raak me aan ik lieg niet
‘To em casa, ‘to na causa                                ik ben thuis, ik ken de oorzaak
‘To sem nada                                                  ik ben zonder iets
Longe de tudo                                                 ver van alles

E sem tirar os olhos do mundo                       en zonder weg te kijken van de wereld
‘To chama, ‘to brasa que chora                      ik ben vlam, ik ben sintel die huilt
Meu corpo chega                                            mijn lichaam komt
Meu corpo vai embora                                   mijn lichaam gaat
Pele e espírito                                                 huid en geest
Me olha que eu sinto                                      kijk naar me want ik voel
Me toca, eu não minto                                   raak me aan ik lieg niet

‘To em casa, ‘to na causa                                ik ben thuis ik ken de oorzaak
‘To sem nada                                                  ik ben zonder iets
Longe de tudo                                                 ver van alles
E sem tirar os olhos do mundo                       en zonder weg te kijken van de wereld

‘To em casa, ‘to na causa                                ik ben thuis ik ken de oorzaak
‘To sem nada                                                  ik ben zonder iets
Longe de tudo                                                 ver van alles
E sem tirar os olhos do mundo                       en zonder weg te kijken van de wereld
Sem tirar os olhos do mundo                         zonder weg te kijken van de wereld
E sem tirar os olhos do mundo                       en zonder weg te kijken van de wereld

Pelespírito door Zélia Duncan en Juliano Holanda, uitgebracht mei 2021, opgenomen in 2020/21 in São Paulo, Curitiba, Londen, Rio de Janeiro en Pernambuco

Klaar, ik ben het kwijt.

clip van Pelespírito

Over “the making of” van Pelespíritp