Toen het boek Os armarios vazios van Maria Judite de Carvalho in 1966 verscheen in Portugal woonde ik daar ook. Ver van het Lissabon waar het boek speelt, woonde ik in de meest noordelijke provincie van het land, de Minho. Ik had natuurlijk geen flauw benul, noch van literatuur, noch van de dwang van de kerk en de dictatuur, noch van de positie van vrouwen. Ik zag ze wel, die vrouwen gehuld in zwarte kleding, zoals ook Dora Rosário, de hoofdpersoon van het boek en al tien jaar weduwe van Duarte Rosário. Door een opmerking van haar schoonmoeder verlaat ze die rouw en begint een nieuw leven, een leven dat verandert door de ontmoetingen met Ernesto Lages, die al jaren samenwoont met de verteller van het verhaal, Manuela. Niet getrouwd, want ja Manuela was al getrouwd en in die tijd en dat land kon je niet zomaar scheiden en dus ook niet hertrouwen. Terloops aangestipt kleurt het de achtergrond in. Lisa, de zeventienjarige dochter van Dora speelt een belangrijke rol in het verhaal, net als Ana, de schoonmoeder van Dora.

Ik ga het verhaal niet samenvatten, dat zou zonde zijn, het is een dun boek, lees het zelf maar. Mooi is wel dat het verhaal uit de tweede hand verteld wordt door Manuela, die nergens bij was en het maar gehoord heeft van Dora en deels Ernesto. Soms neemt Manuela zelf het woord en zegt dat het zo gegaan kan zijn … Na lezing van het boek valt ook het motto, een regel van de Franse dichter Paul Éluard, op z’n plaats: J’ai conservé de faux trésors dans des armoires vides

Thema van het boek is de ondergeschikte en onderworpen rol van vrouwen, met name Dora en Manuela. Daarin raakt het dezelfde problematiek als Verboden schrift dat ik ook recent las. 

Geweldig boek, een absolute aanrader! Graag meer werk van De Carvalho in vertaling.

Lege kasten door Maria Judite de Carvalho, oorspronkelijke titel Os armarios vazios vertaald uit het Portugees door Kitty Pouwels, uitgegeven door De Bezige Bij te Amsterdam op 17 januari 2023